Bolboreteando con... Pedro Feijoo

Tres, dous, un... a bolboretear! E toca facelo cun dos grandes cracks da literatura galega. Hoxe imos cunha persoa que deixa á marxe os moldes e os esquemas estabelecidos para desfrutar da escrita e parece que tamén da gastronomía. Pedro Feijoo supón unha renovación das nosas letras e unha conquista para lectores e lectoras que procuran historias cheas de suspense, humor e cheas de Galiza, pois todos os seus textos levan boa parte dela nas súas palabras. Desexabámolo inmensamente e hoxe traémolo, con moita ilusión a Bolboretas no bandullo. Unha colaboración na que valoramos e agradecemos o entusiasmo deste bolboreteiro que xa tanto queremos.
Pedro Feijóo naceu por ese Vigo que tan ben nos pode describir, no 1975, ano ben significativo na nosa  historia moderna. A paixón pola cultura veu marcando o seu percorrido vital situándose sempre da súa man. De feito, formouse no "amor ás palabras", como filólogo para despois realizar diferentes proxectos como compositor, produtos e músico. No 97, con só 22 anos inicia a súa traxectoria como escritor co "Cousas do 'Galicia' por Castelao". En 2005 proxecta a súa reflexión e preocupación arredor do panorama musical galego na crónica "Viva o Fu Remol". En 2011 publica o seu relato "O segredo do viaduto", incluído no XII Certame Literario de relatos curtos Os Viadutos.

Con todo, o ano clave na traxectoria narrativa de Pedro Feijoo é 2012, cando sae á luz o exitoso "Os fillos do mar" que atrapou, desde ese Vigo literario a lectores de Galiza e máis alá. Recibiu o Premio Arcebispo Clemente e o Frei Martín Sarmiento de Bacharelato e Adultos por esta novela. Porén, convén destacar que a obra de Pedro Feijoo resalta pola evolución e polo afastamento de calquera tipo de encadramento ríxido. Así pois, aparece en 2013, "A memoria da choiva", que sorprende e se atreve a ficcionar a partir da "intocábel" Rosalía de Castro nunha trama con mortes, descendencias ocultas e moita literatura. De novo, alcanzou o Premio Arcebispo Clemente no 2015. Neste mesmo ano, nos últimos meses, de novo unha volta de folla chea de humor e atrevemento en "Morena, perigosa e románica". Unha contraportada na que xa se dirixe a nós para nos dicir ousadamente "Por certo, díxenlles xa que son vostedes un público marabilloso?" e que nos atrae irremediabelmente cara á lectura completa dunha historia entre Galiza e Catalunya chea de personaxes disparatados. A obra de Pedro débese coñecer da mellor forma que se coñece a literatura, navegando polo mar de palabras que el idea, chea de ondaxe e salpicaduras de país. Imprescindíbel.

Mil grazas por nos acompañar e por dedicares, desde a distancia, un pouquiño de tempo á gastronomía e a esta conversa ben sabedeira!

• Amigo Pedro, cantas ganas tiñamos de que chegase o momento de conversarmos contigo pois os diálogos que establecemos até agora coas túas novelas foi do máis entretido e divertido. Chegou por fin o momento de che presentar algunhas cuestións que nos foron xurdindo. Acláranos pois esta dúbida que nos facemos con cada lectura. Ti cando escribiches “Morena, perigosa e románica” riches tanto como o fixemos os teus lectores e lectoras?
• Para min iso do humor é unha cousa moi seria. Boa parte dos meus referentes narrativos veñen do mundo do humorismo, de maneira que desde sempre tiven claro que escribir comedia é algo moi complicado que merece todo o respecto do mundo. Así que... Si (a quen pretendo enganar?), a verdade é que si que o pasei ben. Admito, é verdade, que comencei con bastante temor. Á fin e ao cabo non hai que esquecer que traballamos nun país no que a comedia non se considera un xénero importante dentro das nosas letras. Ben, de feito, diría que nin sequera se considera algo meritorio... Cando en realidade é de lonxe o máis difícil de todos os xéneros. Porque, por moito que a xente pense o contrario, facer chorar é algo do máis fácil. Ás veces, tanto que mesmo resulta ofensivo. Basta con meter un pouco de drama por aquí e, se tes dúbidas e moi pouco escrúpulos, un cancro por alá, e veña, todo o mundo a chorar como unha Magdalena e a falar do moito que transmites. Pero facer rir... Iso xa é outra cousa. Así que si, ao principio recoñezo que sufrín un pouco. Pero todo iso quedou atrás en canto me librei do prexuízo, de todo ese rollazo sobre o que se pode e o que non se pode facer nas nosas letras, e adiqueime a deixar correr o humor. Que boa falta facía...
• “Os fillos do mar” e “A memoria da choiva” foron outras obras que se situaron nos postos altos de vendas en Galiza durante meses. Chámanos a atención como o contexto xoga en todos os teus textos un papel fundamental e a través deles podemos facer percorridos por Vigo, Santiago de Compostela ou mesmo Barcelona. Que importancia ten para ti a realidade social e xeográfica que rodea unha historia, e a implicación que con iso ofreces aos lectores/as?
• Moitísima. De feito, para min resulta determinante crear ambientes cos que o lector se poida identificar, nos que se poida recoñecer. (Supoño que por esta regra de tres xamais escribirei unha novela ambientada en Marte, pero vaia... Non se pode ter todo!). E un xeito case automático de lograr ese efecto é xogando con aquelas localizacións que un coñece de primeira man. Desta maneira, cando sabes non só que aspecto ten o lugar, senón que mesmo poderías dicir cal é o seu arrecendo ao saír o sol (ou o seu fedor ás cinco da madrugada), resulta moito máis fácil atrapar o lector, levalo contigo a ese espazo. E, unha vez alí os dous, todo é moito máis sinxelo, de maneira que xa estás listo non só para contarlle a historia dese lugar, senón mesmo para converter o espazo en protagonista, en personaxe dentro da historia. Ademais, por outra banda, como non facelo? Temos a sorte de vivir nun país no que hai unha historia debaixo de cada pedra, á volta de cada esquina. Honestamente, creo que non aproveitar eses recursos sería un disparate pola miña parte...
• Xa adentrándonos na gastronomía... chama a atención como, ao igual que para designar a choiva, temos mil e unha palabras en galego para falar daquelas persoas que gustan de comer. Lambón, larpán, lambuzas, lambereteiro, larpeiro, comellón, papón, galdrumeiro... Ti quedas con algunha desas para te autodefinir gastronomicamente?
• En certa ocasión, Suso de Toro (que como sabedes é o home máis sabio das nosas letras) díxome que iso da falta de inspiración era un camelo: en realidade o que pasaba era que quedabamos sen azucre no sangue. “Así que cando non te sintas moi inspirado –seguiu explicando–, papa un bo chuletón de tenreira, e xa verás o rápido que che volve a inspiración!” Obviamente, o problema é que non sempre vas poder ir por aí cun pedazo de carne coma ese debaixo do brazo, así que o meu xeito de manter o azucre alto son os doces: como todo o mundo coñece a estas alturas, encántanme as larpeiradas de todo tipo. Chocolates, caramelos, gominolas, pasteis, biscoitos, tortas... De maneira que aí estou: entre “ionqui do azucre” e, directamente, “morto de fame”.
• Falabamos antes da presenza da xeografía, e tamén cultura galega, nas túas novelas. Que valor cres ti que ten a gastronomía como elemento identitario e cultural?
• Determinante, por suposto. Mesmo me atrevería a dicir que, falando da cultura de tradición oral (ou sexa, da que entra pola boca), o único elemento máis identitario que o gastronómico é o alcólico: nada máis un pobo coma o noso podería inventar unha bebida tan contraditoria en si mesma como o licor café...
• Actualmente estás a vivir en Barcelona, unha das cidades máis cosmopolitas na que todo tipo de gastronomías teñen cabida. Porén, a morriña e saudade teñen a máis profunda das súas execucións no bandullo. Hai algún prato que esteas a botar moi en falta con certa frecuencia?
• Detesto fondamente o concepto de morriña. Non sei, hai algo dentro de min que se retorce ante a idea de que un galego poida ser recoñecible lonxe da casa por un factor dese tipo. “Hei, mira, ese que vai por aí é galego”. “Vaia, e como o sabes? Polo brillante do seu discurso? Pola agudeza das súas ideas? Polo terriblemente atractivo que é, talvez?”. “Si, bueno, por iso, e polo rastro de bágoas que vai deixando ao pasar...” Aclarado isto, si é verdade que, con todo o que ofrece unha cidade como esta, unha pouca máis de costume de comer marisco non estaría mal... (Bueno, “unha pouca máis”... ou simplemente algunha!).
• Precisamente xogas en “Morena, perigosa e románica” cun menú de fusión chino-galego dun restaurante barcelonés que sorprende moito, moito: Polbo en sopa de aleta de tiburón, churrasco de porco agridoce, cocido de La-Ling, Chop Suey á feira. Xenial. Atréveste cunha creación galego-catalá agora que coñeces ben das dúas cociñas? 
• I tant! Que tal unha escalivada de grelos? Unha calçotada de churrasco de porco? Ou quizais mellor unha boa amanida de pementos de Padrón con nécoras, unha botifarra criolla, un fricandó de boi... E iso por non falar dos cargols: mira que comer caracois, podendo comer caramuxos...
• A nós encántanos a literatura acompañada da boa gastronomía. Con que prato acompañarías a lectura de cada unha das túas novelas?
• De primeiro suxiro unha boa cunca de caldo, chea ata o borde. A seguir, unha fonte de langostinos. E para rematar, o máis graxento dos churrascos. E todo sen deixar de darlle ao barrantes, que mancha quinindiola. En realidade os pratos non teñen absolutamente nada que ver coas novelas, pero non me digades que non sería divertido ver como quedarían as follas do libro se as tiveses que ir pasando con esas mans...
• Creaches un vínculo cos lectores e lectoras galegas que fai que esteamos, desde 2012, moi moi pendentes das túas publicacións. Sabemos que andas traballando en algo novo e estamos impacientes! Adiántasnos algo? ;-)
• Un traballo inmenso, feito cun amor grande coma unha ría, trátase de algo no que teño moitas ilusións postas. Que non é pouco. E do demais... Ben, do demais xa mo diredes vós na primavera.
• A nosa pregunta favorita sempre remite á infancia. A madalena de Proust de Pedro Feijóo é...
• Lamentablemente, e como a estas alturas xa teredes máis que claro, o certo é que os deuses non me bendiciron co sentido do gusto. Síntoo moito, pero se teño que ser sincero, a verdade é que non teño ese tipo de memoria gustativa. Si me ocorre cos sons e, sobre todo e dunha maneira brutal, cos olores (e non só os das comidas). Pero o certo é non teño o gusto de rememorar gustos... (Non sendo polo tobosines, claro, que non sei como raio fixeron, pero conseguiron que soubesen igual cás regalices que papabamos cando eramos cativos. Iso conta?).
• Que é aquilo que nunca falta na cociña do Pedro? E o prato máis recorrente?
• O que nunca falta é a fame. O prato máis recorrente, o primeiro que aplaque esa fame.
•  Se tiveses que nacionalizar un prato ou receita estranxeira, cal sería?
• Definitivamente, creo que teño todos os puntos para ser o peor entrevistado que pasou por esta sección... É que non son capaz de sinalar un sobre os demais. Imaxino que isto é un problema que me vén daquela media vida que pasei como músico: naqueles anos (case vinte), algo que levábamos como unha máxima era o de que había que probar de todo. E comidas tamén. De maneira que, aínda que agora xa non levo esa vida, sigo rexéndome polo mesmo principio. E coas comidas tamén. 
• Xa para rematar, e dándoche millóns de grazas pola túa cordialidade, poñemos unha outra cuestión. Consideramos que na túa obra hai moito de innovación e orixinalidade. Curiosamente, a innovación tamén ten cada vez máis cabida na gastronomía, xerándose o debate arredor do respecto á tradición. Que consideración tes arredor deste binomio na alimentación?
• A ver, eu sempre estarei na defensa de que a tradición é algo necesario, respectable, e valioso. Acéptoa, agradézoa, e convivo con ela. Pero o que non estou disposto a acatar baixo ningún concepto, nunca, xamais, é que esa mesma tradición se converta nun corsé, nun traxe de ferro que non nos permita avanzar, ben como pobo, ben como creadores individuais. En realidade, eu sei ben que o problema non é a tradición, que se converte en limitación por si soa, senón máis ben todos eses que se erixen a si mesmos en gardiáns da tradición e as formas patrias, pero con todo, no momento en que esta xente remate de converter a tradición en impedimento, entón o mellor que poderemos facer con ela será pechala nun museo, prenderlle lume, profanala, derrubala, e mesmo facer croquetas con ela. Non sei se isto serve para a gastronomía pero, desde logo, así é como se cociña o meu traballo...
• Unha forte aperta, Pedro!!!! 
• Outra par vós! E agora, co voso permiso, marcho xa, que teño que ir facer uns nachos...

Nachos de emerxencia

Nunca fun unha persoa especialmente organizada. A miña existencia é unha concatenación de catástrofes unida por unha serie de desastres dos que, con máis ou menos fortuna, fun saíndo máis ou menos ben parado. Supoño que, en certo, a escritura e máis a persoa que me levou a ela salváronme a vida, porque, de seguir como ata entón, probablemente a estas alturas xa estaría morto. Pero por ben que vaian agora as cousas, o certo é que non sempre foi así. Supoño que todo empezou a converterse un caos na miña época de estudante. Aquilo era un desastre... Ata tal punto que, a verdade non sei como non morremos xa daquela. Polo menos de fame.

Naquel tempo, a nosa neveira sempre presentaba o mesmo aspecto: deplorable. Non sei a santo de que, pero o censo habitual sempre era o mesmo: medio limón, media cebola (mágoa de non existir o “cebolimón”), e un bote de ketchup en lamentable agonía. “Matádeme, por favor, matádeme...”. Por fortuna, de cando en vez viña visitarnos desde Cangas a moza dun dos meus compañeiros de piso. E entón o ritual sempre era o mesmo: ela abría a neveira, contemplaba por uns segundos a hecatombe alimenticia en que viviamos, e a seguir, aínda coa ollada posta no frigorífico, pero xa coa determinación do xeneral que toma a decisión de emprender a batalla final, nada máis pronunciaba dúas palabras: “Ao súper”.

De todas as veces que aquela moza nos salvaba da inanición, a que máis nos agradaba a todos con diferencia era cando se decidía a preparar os seus famosos “nachos de emerxencia”. E, por se alguén está a imaxinar algo na liña desas galletiñas ridículas que serven nos restaurantes mexicanos, xa pode ir esquecéndoas. Lembrade que estamos a falar dunha moza do Morrazo, e aí non se andan con gaitas... 

Co tempo, a receita pasou a ser propiedade da casa, e sempre viaxou comigo alá onde fun, ata tal punto que hoxe é un dos pratos favoritos do famosísimo Yago Ray. Así pois, esta é a receita que hoxe imos reproducir aquí. E, como se trata dun prato forte, ímolo facer coa axuda de Adriano, un dos protagonista de A memoria da choiva, a ver se así consigo que empregue o coitelo para algo que non veña recollido no Código Penal... Imos alá.

Paso 1: os ingredientes.

-Medio quilo de carne picada.

-Un par de cebolas.
-Medio allo.
-Un par de cenorias.
-Un pemento verde e mais outro vermello.
-Champiñóns ao gusto.
-Aceite de oliva.
-Medio quilo de tomate fritido.
-Medio quilo de queixo para fundir.
-Unha bolsa de Doritos.
-Paciencia. Moita paciencia...

Paso 2: o sofrito.

Imos comezar co trincho... O primeiro de todo é picar as cebolas e máis o allo. Logo, mentres deixamos que vaian dourándose na perola con bastante aceite, continuamos picando os pementos, as cenorias e, por último, os champiñóns.

Tede moito ollo, que iso de mesturar entusiasmo excesivo e coitelos afiados pode acabar moi malamente...

Paso 3: a carne.

Mentres deixamos que se vaia facendo o sofrito a lume lento, nós imos preparando a carne. A verdade é que non sei moi ben como medir as cantidades, así que ímolo deixar en “un montón de carne”.

A min gústame de tenreira, ben picada. Pero como de conseguir os ingredientes encargábase Adriano, vaia vostede saber de onde a foi sacar...

Preparámola con abundante sal, pementas, e... Bueno, non sei: eu bótolle de todo canto atopo na cociña!

Paso 4: o tomate.

Unha vez que xa teñamos a carne botada no sofrito, remexémola ata mesturala ben, e imos preparando o seguinte paso: imos enchoupala en tomate, para converter a mestura nunha salsa contundente.

Como todo o mundo sabe, un personaxe de ficción non sabe distinguir entre o sangue e os efectos especiais, así que non podo garantir que clase de salsa de tomate traería Adriano...

Paso 5: o queixo.

Xa co tomate na perola, é o momento de revisar o sabor. Probamos a mestura, e asegurámonos de que vai ben de sal e, sobre todo, de picante: que non lle falta chile ou, no seu defecto, caiena en abundancia!

Mentres a carne segue a facerse no tomate, nós imos preparando o queixo. Por fortuna, eu teño unha vaca de confianza que sempre me dá o queixo acabado de facer...

Paso 6: a mestura.

Antes de pasar ao derradeiro paso dámoslle unha última remexida, e asegurámonos de que vai ben de sabor.

(Anda, mira! Agora xa quedo moito máis tranquilo: vexo que a carne si era de tenreira!).

Unha vez feito isto, botámoslle o queixo e seguimos remexendo ata que o queixo comece a fundirse. Ese é o momento de retirar do lume e levar para a mesa.

Paso 7: o prato.

Unha das cousas boas que teñen os nachos é que tampouco precisan de moito requilorio á hora de servilos.

O bo é que poidamos collelos directamente da perola, xa que canto máis quentes se coman, mellor. Nada máis precisamos dunha boa conta de Doritos a man, para poder ir cargándoos coa mestura, e... a comer!

E xa está, iso é todo. Agora xa nada máis queda poñerse ata arriba deste prato, como vedes lixeiriño onde os haxa, e, por se acaso, ter a man un sofá ben confortable, xa que logo dunha boa perola de nachos non hai sesta que se resista... Y ya saben, compadres, ¡no se me achicopalen!

Con xenialidades así pouco queda de dicir. Simplemente grazas Pedro por tantísima amabilidade e paixón esta colaboración e tamén a vós por estardes aí ao outro lado facendo que teñan sentido textos como o de hoxe. Unha forte aperta a tod@s!