mércores, 18 de marzo de 2015

Bolboreteando con... Rosa Aneiros

Pensabades que nos esquecíamos da sección “Bolboreteando con…” Non, ao contrario, estábamos traballando para vos presentar un novo artigo en que contamos coa colaboración dunha das nosas grandes novelistas, Rosa Aneiros. Ficamos tan entusiasmados cos seus libros (especialmente coa recente triloxía de Amote Leo A.), que sentimos o impulso incontrolábel de animala a preparar un prato co que comprobarmos que non só elabora marabillas con letras. É moi de agradecer a súa disposición para colaborar con Bolboretas no bandullo e cada unha das palabras que nos deixa, enormemente apreciadas por nós. Neste artigo pois, saberemos un pouco máis da Rosa escritora, cociñeira e amiga do bo comer.

A Rosa tivemos a sorte de coñecela durante os nosos anos de carreira, xa que, moi amabelmente respondeu a unhas preguntas de carácter literario. Uns anos despois, seguimos mantendo moitas inquedanzas neste ámbito, mais tamén no gastronómico.

Foto tomada de http://blog.xerais.es/
Namoramos dela con Veu visitarme o mar, onde o Prestige e o traballo de limpeza das nosas praias propiciaba un relato cautivador e moi agradábel de ler. Rosa Aneiros naceu en Meirás-Valdoviño en 1976. Alén de novelista, é xornalista -licenciouse en Ciencias da Comunicación na USC- e investigadora da Sección de Comunicación do Consello de Cultura Galega; podemos encontrar diversos artigos da súa autoría e colaboracións súas en diferentes xornais como El Ideal Gallego, El Progreso, El Faro de Vigo, Galicia Hoxe, Grial, Diario de Pontevedra...
Anteriormente ao libro que mencionamos, Veu visitarme o mar, xa publicara Eu de maior quero ser, Corazóns amolecidos en salitre ou o fascinante Resistencia en que nos achega á historia política e social de Portugal no século XX, centrado na opresión e resistencia existentes. Máis tarde obtivo éxito con Sol de inverno, Ás de bolboreta, O xardín da media lúa, Os ourizos cachos e o gran río gris  e a recente triloxía Ámote Leo A. que está a facer da lectura o maior dos praceres para @s máis nov@s e non só, levad@s da man da protagonista a diversos recunchos do mundo. Por mor do seu labor literario mais tamén xornalístico, recibiu varios recoñecementos como o Modesto Rodríguez Figueiredo (Pedrón de Ouro, 1998); o Manuel Lueiro Rey (1996); o Manuel Murguía (2001), o Carvalho Calero (2001) e o Premio Arcebispo Juan de San Clemente (2003).
Recomendámosvos moi encarecidamente a lectura de calquera dos seus relatos ou novelas mais entre tanto deixámosvos estas súas respostas á entrevista que lle realizamos e a xoia con que nos agasallou, en que o gastronómico e o literario se fusionan maxicamente. Agardamos que vos guste.

  • Antes de nada, moitísimas grazas por concederes esta entrevista a Bolboretas no bandullo e por nos dedicares un pouco do teu tempo. A Rosa Aneiros que a maioría coñecemos é a escritora, a novelista capaz de nos ter horas e horas cos seus libros entre mans con esas súas dotes para que sexa difícil tomar a decisión de nos determos na lectura até un seguinte momento. Mais… cal é a relación de Rosa Aneiros coa gastronomía, activa ou máis ben pasiva?
    • Activa, activa! En roer cousas sabedoras non me gaña ninguén… 
  • Pregunta clásica, mais somos moi amig@s do saber… Un prato favorito.
    • Cocido.
  • un co que te sintas cómoda cociñando?
    • Ummm…. Cómoda o que se di cómoda…   
  • Sénteste atraída polo mundo da repostaría? Ou es máis amiga de salgados? 
    • Salgados sempre.                                                        
  • Seguimos con pratos concretos. Tes algún que co seu simple arrecendo te leve inmediatamente á infancia?
    • Os percebes. 
  • O menú con que definirías a Galiza…
    • O da casa, no que comes o que hai e, se non o queres, aí o deixas. Iso si, se che sabe podes repetir a fartar. E enriba café e copa.        
  • E un lugar onde comer?
    • A casa.       
  • Cociña tradicional ou moderna? 
    • Cada unha no seu momento e no seu lugar, non son excluíntes.     
  • A tradición gastronómica galega é ben salientábel, mais non tanto a escrita sobre cociña na nosa lingua, que si vén medrando na última década. Que opinas sobre a relevancia de asentarmos o galego neste ámbito?
    • É fundamental, pero temos tradición oral suficiente como para se tratar dun exercicio de escrita. Non inventaremos nada. Tan só aparecerá en libros preciosos o que tanto tempo leva dacabalo das bocas. Agora, ninguén dixo que fose tarefa doada. Atrapar en palabras exactas ese “a cantidade de fariña xa lla vas botando segundo vexas” ou “méteslle a fariña”, canto?, unha pouca, eu que sei unha presada, xa cha vai pedindo ela”, “que coza ata que estea tenra, canto? Ben se lle ve” “e o forno, a que temperatura? Quente, tampouco que queime eu que sei”… Iso é tarefa de malabaristas da palabra!             
  • Pensas que a gastronomía é un elemento identitario galego de relevancia?
    • Por suposto. A cultura entra pola boca.   
  • E a que cres que se debe este fenómeno mediático da cociña, e máis coincidindo con tempos de crise?              
    • Dáme moito que pensar esa experiencia vicaria de ver a outros cociñar pratos deliciosos cando, do outro lado do televisor, moitos espectadores non poden permitirse o luxo de comelos e mesmo están a pasar fame. Por non poder nin dá para mercar algúns dos ingredientes que saen nas receitas. Imaxino que o éxito vén ligado ao fenómeno concurso e á curiosidade ver a alguén enzoufar as mans en fariña, tal e como cada quen fai na intimidade da casa. Converter algo tan cotián en reto, velaí o xogo.              
  • Encontras algunha relación entre literatura e gastronomía? 
    • O que non atopo é nada que as diferencie nidiamente… o pracer,a fame, a aprendizaxe, o tempo de elaboración, o exercicio de construír algo novo, a dúbida, tardar moito tempo en facer algo que outros engolen nun abrir e pechar de ollo, a satisfacción, a resaca, a fartura, a curiosidade… Todos son elementos comúns a unha e outra e, a fin de contas, as dúas buscan saciar os nosos máis elementais apetitos como seres humanos
  • Agasállanos cun título para unha posíbel novela en que a comida for protagonista?
    • Máis vale unha farta ca sete lambidas.    
  • Xa, por último, e antes de vermos a túa creación, recorda dicirlle a Leo A. que para a próxima, pode visitar Bolboretas no bandullo e ollar una boa receita de filloas ;-) 
    • Ai, amighiños, sonvos freixós que non son filloas. E parecen o mesmo, pero non saben igual. Dívolo unha papadora dos freixós de Madalena de Suárez, non os hai máis sabedores en toda a volta!

A cociña éme un espazo case estraño onde o que mellor fago é recoller utensilios e ingredientes que xa non se utilizarán na cocedura e dar conversación. A quen cazolea e a quen come. Talvez por iso, a cociña converteuse na república libre das palabras máxicas. E, co que mellor bolen e rebolen é coa crema de cabaza: doada de comer, lixeira para falar.

O conto da crema de cabaza para toupas, toupiñas e outras desastres na cociña
(ou como a receita é o de menos)


A nena ben sabía que lograr uns bos ingredientes vén sendo o máis complicado nalgúns casos. Non é o seu, xaora, tan só debía ir de excursión, polo que puxo as botas máxicas. Achegouse á cabana vella e recolleu unha cabaza feitiña e dúas patacas. Parou no soto e arrincou unha cebola da trenza e logo colleu un allo da caixa. Abriu o arcón e sacou dúas tiras de pemento, unha cabaciña, un anaco de porro, unha cenoria, e un tomate, todo conxelado. Deu as grazas á avoa por ser como unha formiga que amoreaba celosamente as colleitas do verán para o ermo do inverno. Velaí case os ingredientes todos, pensou. O caderno di que me falta o sal, o aceite, a nata, a margarina e o caldo de galiña. Claro que tamén poderían arramplalos da cociña da avoa, pero iso xa sería botarlle moita cara. E pensou a nena que se non tivese cabana, soto nin arcón, tería que ir de viaxe á tenda para xuntar todo o citado e preparar unha crema de cabaza.. Podería ser de brócoli, chícharos ou porro, pero a ela a que lle gusta de verdade é a de cabaza. Talvez porque é tan laranxa como as trenzas de Pipi Langstrum e canto máis come, máis lle amita á rapaza que ten un cabalo e un mono e vive soa e anda en globo.



A cativa sobe os dous chanzos do tallo e colle os seus utensilios. A xente cre que o seu coitelo de xoguete non corta pero vaia se corta! Primeiro pela e pica (canto máis polo miúdo máis aforrará en tempo de cocción) a cabaza e a pataca. Advirte que hai que refogalos xunto co resto de verduras nunha ola coa puntiña dun coitelo de margarina e, logo, agregar o caldo de galiña á cocción. A pequena bota sal e déixao cocer a lume baixo ata que as verduras se desfán ao picalas co garfo. Cando está todo ben cocido, pide axuda para bater e pasar por un coadoiro para que quede máis fino e evitar así os gromos e as peles máis duras das verduras. Ao que vaiamos consumir inmediatamente debemos botarlle un chisco de nata e emulsionar cunha culleriña de aceite para que quede máis saborosa e delicada. A palabra emulsionar é chulísima, aparece no meu dicionario de palabras máxicas, ri a nena. Tamén rectificar. Agora hai que rectificar de sal e servir. Se ves que chega a pouco, podes engadir un crocante de xamón e un ovo escalfado por riba para fartar bocas máis famentas. O que sobra pódelo gardar por doses en pequenas bolsas de conxelación para vindeiras ocasións, suxire. Para cando volvemos do teatro ou da piscina ou da casa dos avós e non temos vagar para cociñar.
Agora outros catro verbos do dicionario de palabras máxicas:
Servir. Arrefriar. Papar. Contar.
A medida do agrado da nena é doada. Se é frouxo: manobras de distracción e interrupcións constantes. Se é satisfactorio: ollos arregalados. Se é moi satisfactorio: ollos arregalados e frases intermedias que contribúen a mellorar asunto. Se, en cambio, é brillante, chuvia de crema cuspida a toda presión por unha gargallada imprevista. Viscosidades de verdura polas cortinas, pola mesa, polo chan, pola roupa medirán a densidade do relato. Ah, claro, porque isto é a medida da boa elaboración do conto, non da crema, que non é o mesmo, aínda que ás veces o resultado veña sendo igual.
Limpar a crema das cortinas, da mesa, do chan da roupa e comprobar que a súa simpleza elaborativa é inversamente proporcional ao traballo de eliminala dos tecidos.
E colorín colorado, o conto da crema de cabaza está case rematado.

Chssssss…. Cando a nena marcha da cociña, aínda quedan ás escuras da cociña para achegar* ben o prato os tres porquiños, Max e os seus monstros, a vaca Margorie, o lobo (ben pouco feroz), os camelos dos Reis Magos, o rato da casa e o rato do monte, dúas ovellas que só saben dicir beeeeeen, beeeeeeenn, o polo Pepe, o galo Quirico, a formigha que rompeu unha perna na neve, o magosto dos Bolechas (e o supermercado, e o médico, e a caravana, e o parque de atraccións, e o pis, e a piscina hinchable…), toda a tropa María Fumaça, Pipi Langstrum, o tiozinho e o sr.Nilsson, a porquiña Olivia, o Grúfalo... Non sei se tan pouca lambida dará para matar a larica deste mundo de xente, pero esa xa é outra historia.
achegar*: Dise en Meirás (Valdoviño) da acción de lamber ou pasar o dedo para aproveitar ao máximo os restos dun recipiente. Sin: repañar, raspar.

Que marabilla nos deixa Rosa Aneiros! Cómpre agradecérmoslle o seu esforzo, non só para conversar un pouco con nós senón para deixar este "gastrorrelato" que tanto apreciamos. De seguro que os lectores e lectoras de Bolboretas no bandullo ficarán hoxe fascinad@s coa sorpresa aquí traída. Tirarémoslle o máximo proveito a este texto tanto desde o punto de vista literario como alimenticio. Desde logo que así as receitas son moito máis apetitosas.
Mil millóns de grazas e agardamos poder contar unha outra volta Rosa. Sempre serás lida con grande aprezo.

5 comentarios:

  1. Un post maravilloso me ha encantado conocer a esta escritora la cual no conocia , asi como leer su gastrorelato , coincido contigo que asi las recetas son mucho mas apetitosas.
    Muchas gracias tanto a Rosa como a ti por darnos esta sorpresa.
    Bicos mil y feliz finde wapa.

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. A literatura fai as nosas vidas mellores, facéndonos imaxinar e, na gastronomía, non ía ser diferente, haha! Alégramos que che gustara!
      Un bico e feliz finde!

      Eliminar
  2. No la conocia pero ahora no se me va a escapar!! bicos

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. Seguro que che encanta xa que é unha grande escritora, que fai que te enganches aos seus libros desde a primeira páxina!
      Unha aperta!

      Eliminar
  3. No la conocia pero ahora no se me va a escapar!! bicos

    ResponderEliminar